اسرائیل پس از اشغالگری خود در سال 1948، دولت صهیونیستی را پایهگذاری کرد. این دولت دارای ساختار مجزا و تفکیک قوا و نظام پارلمانی است. برخلاف نوشتههای ژورنالیستی، اسرائیل جمهوریتی ندارد که ریاست جمهوری داشته باشد و رئیس حکومت در واقع رئیس دولت است. در حال حاضر روولین ریولین، دهمین رئیس دولت رژیم اشغالگر قدس است. وی با به دست آوردن آرای نصف به اضافه یک از کنیست (پارلمان نمایندگان این رژیم) توانست کرسی ریاست دولت اسرائیل را برعهده گیرد. وی همحزبی نخستوزیر اسرائیل نیز هست.
در ساختار دولت اسرائیل مقام ریاست دولت مقامی تشریفاتی با محدودیت فرامین محسوب میشود. عناوینی چون انتخاب عضوی از کنیست برای تشکیل کابینه، فرمان عفو زندانیان، رئیس بانک اسرائیل، رئیس ستاره داوود (صلیب سرخ و امداد)، قضات مدنی و شرعی، رئیس دادگاه تجدیدنظر نظامی و ناظر دولت را منسوب و استوارنامههای سفیران خارجی را دریافت و صورتجلسه کابینه را امضا میکند. به عبارت دیگر رئیس دولت تشریفاتیترین پست در نظام پارلمانی اسرائیل است.
از طرفی دیگر هرچقدر رئیس دولت قدرت ندارد اما نخستوزیر به عنوان رهبر حزب اکثریت و مسئول تشکیل کابینه دارای قدرت تام بوده و بسیاری از بخشهای حکومت در اختیار او است. او دو کابینه دارد و کابینه اصلی، امنیتی و مهمترین بخش سیاستگذاری قوه مجریه اسرائیل است. به دلیل آنکه برای تشکیل دولت گاهی نیاز به ائتلاف درون پارلمانی است اشخاصی در دولت به سمت وزیری منصوب میشوند که هیچ نوع وزارتخانهای ندارند. برای همین گاهی تعداد وزرا به حدی میرسد که برای موضوعات مهم نیاز به مشورت و قانونگذاری اختصاصی است. بر همین اساس رئیس قوه مجریه دستور تشکیل کابینه امنیتی میدهد. البته نباید فراموش کرد علاوه بر فرامین امنیتی و نظامی که در اختیار نخستوزیر است بخشی از نهاد نخستوزیری با عنوان دیوان نخستوزیری فعال میکند که بخشهای مهمی را در خود جای دارد.
آنچه کمتر در مورد اسرائیل شنیده شده دیوان سالاری عجیب و پیچیده این رژیم است. در هر وزارتخانهای علاوه بر وزیر، قائممقام وزیر حضور دارد؛ شخصی به عنوان مدیرکل وزارتخانه مسئولیت بعضی امور را برعهده دارد که به پیشنهاد وزیر پس از اخذ موافقت کمیته انتصابات توسط دولت برای انجام خدمات اداری منصوب میشود. نکته جالب حضور وی در رأس تمام خدمات و اجرای سیاستهای وزیر و فعالیتهای وزارتخانه است تا جایی که چند معاون در اجرای وظایف او را یاری میدهند.
در بالا به دیوان اداری اشاره شد و باید گفت تشکیلات امنیتی اسرائیل همچون شاباک و موساد زیرنظر دیوان نخستوزیری است و مسئولیت مستقیم آن برعهده شخص نخستوزیر این رژیم میباشد. مواردی چون دفتر مرکزی آمار که سالانه آمار و ارقام مرتبط با فعالیت این رژیم را منتشر میکند، آرشیو عمومی و مشاوران مختلف نظامی و امنیتی و حتی سیاسی و اقتصادی نخستوزیر در درون این دیوان است.
به واقع در سیستم قوه مجریه دیوانسالاری و مدیریت ساختار یکپارچه از بارزترین شاخصههای دولت اشغالگر قدس است. در کنار قوه مجریه که وظیفه حفظ یکپارچگی سیاسی اسرائیل را برعهده دارد شوراهای منطقهای و محلی وظایفی چون بسیج رهبران سیاسی، تأمین خدمات دولت و تقویت ارتباطات سیاسی بین مردم و رهبران سیاسی اسرائیل را در شش استان را اجرایی میکنند. از طرف دیگر نهاد قضایی در اسرائیل دارای استقلال کامل و به دو دادگاه عادی و ویژه قابلتقسیم است.
در اسرائیل ساختار نظامی به ارتش اسرائیل با مسئولیت نیروی زمینی، دریایی، هوایی و جبهه داخلی تقسیم میشود. تقسیمبندی ساختار نظامی ارتش اسرائیل نیز برعهده ستاد نیروهای مسلح است که رئیس ستاد، فرمانده کل نیروهای مسلح اسرائیل و درجه وی سرلشگری است. پس از جنگ خلیجفارس بخش جبهه داخلی برای توانمندسازی گروههای مختلف مردمی و سایر بخشهای اداری و... برای شرایط بحران تشکیل شد. نکته جالب توجه لشگرهای چهارگانه نیروی زمینی ارتش رژیم صهیونیستی است که به چترباز، پیاده، زرهی و توپخانه و مهندسی تقسیم میشود.
در کنار این نهادهای سیاسی سیستم اطلاعاتی اسرائیل جایگاه مفصلی دارد. اطلاعات نظامی مسئول تحلیل اطلاعات و اخبار ارتش پیرامونی و متخاصم این رژیم است و فرماندهی آن زیر نظر وزیر دفاع فعالیت میکند و با لشگرهای تجسسی میدانی وابسته به لشگرها و واحدهای نظامی هماهنگی کامل دارد. این ستاد در تمامی ابعاد جمعآوری از تجهیزات کاملی برخوردار و در کنار واحدهای شناسایی و تجسسی میدانی که از پشت خط نبرد اطلاعات کسب میکند یک جبهه قوی اطلاعات نظامی تشکیل داده است. نکته قابل توجه وجود بخش (ترور ویژه) در اطلاعات نظامی اسرائیل است. تا جایی که اکثر رهبران سیاسی و نظامی گروههای مستقر در فلسطین در طی انتفاضه دوم با بالگرد آپاچی یا دیگر تجهیزات ارتش توسط این واحد ترور شده و به شهادت رسیدند.
در کنار نهاد اطلاعات نظامی، این موساد است که شهرت جهانی دارد. موساد زیرنظر مستقیم نخستوزیر فعالیت دارد و وظیفه اصلیاش مراقبت و جاسوسی در خارج از مرزهای سرزمینهای اشغالی و جلوگیری از عملیات خرابکاری ضداسرائیل است. نکته جالب در مورد موساد مخفی بودن اسم مسئول موساد تا 1996 بود و کسی نمیدانست مسئول موساد کیست. عملیات ویژه موساد دفتری برای هماهنگی با سرویس سیا دارد. مهمترین و مخوفترین بخش اطلاعاتی موساد واحدی مخفی به نام (متساد) است. این واحد بیشترین عملیات ترور شخصیتها، خرابکاری و جنگ روانی را برای خود ثبت کرده است. از واحدهای معروف متساد میتوان به (کدون) یا سرنیزه اشاره کرد. کدون مأموریت اصلی عملیات ترور شخصیتها در خارج از سرزمینهای اشغال شده توسط اسرائیل را برعهده دارد و همانطور که از اسمش مشخص است دکترین نظامی تهاجمی که مبنی بر صحنه اصلی نبرد به زمین دشمن را دنبال میکند.
(شین بت)، یار داخلی موساد است. این نهاد همچون موساد زیر نظر نخستوزیر اداره میشود و مأموریت اصلی اطلاعاتی در سرزمینهای فلسطین را برعهده دارد. این سازمان تمامی عملیات دستگیری، ربایش و مقابله با انتفاضه و هر نوع تظاهرات و سرکوب فلسطینیها را در مناطق اشغالی برعهده دارد. در طول اشغال لبنان این واحد توانست بسیاری از سران مقاومت یا مقاومت مرتبط با آن را از خاک لبنان برباید یا ترور کند. واحد عرب نماها یا (میستا افریم) مهمترین واحد برای ترور فرماندهان مقاومت فلسطینی در شین بت است.
البته این واحدها تنها نهادهای اطلاعاتی اسرائیل نیست. مرکز مطالعات و برنامهریزی استراتژیک زیر نظر وزارتخارجه، (لیکیم) یا دفتر ارتباط با امور علمی (مأموریت سرقت اسناد علمی به منظور توسعه صنایع نظامی اسرائیل) و نیز (مالماب) (دفتر امنیتی وزارت دفاع برای حفاظت از صنایع حساس) بخش جداییناپذیر جامعه اطلاعاتی رژیم اشغالگر قدس است. البته دفتر ارتباطات امور علمی بعد از انتشار گزارش سرقت اطلاعاتی از آمریکا و پنتاگون تا حدودی تعطیلشده و این وظیفه به دیگر نهادهای اطلاعاتی اسرائیل واگذار گردیده است.
پیچیدگی احزاب و گستردگی آنان سبب شده تا بسیاری اسرائیل را دولت حزبها بنامند که هر روز به صورت قارچگونه رو به فزونی است. سیاستهای مختلف و نگاه حزبی به رویدادها موجب شده تا دولتهای فراوانی پس از اختلاف با سایرین در کنیست یا فروبپاشند یا انحلال پارلمان را اعلام کنند. در این بین فرقههای مذهبی درون اسرائیل از نفوذ بالایی برخوردار هستند و هر یک فرامین اختصاصی خود را دنبال میکنند و بعضاً دست به عملیات تروریستی خارج از مجوزهای نخستوزیری میزنند. اینها بخشی از دیوانسالاری سیاسی رژیم اشغالگر قدس است.
امیر مسروری
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/7852
تگ ها: